De oude Indiërs ware slimme types. Al eeuwen geleden begrepen zij dat er een connectie is tussen lichaam, hoofd en geest. Ze hebben altijd een holistische aanpak gekend op het gebied van gezondheid, waarbij zaken als voeding, beweging, meditatie en bepaalde behandelingen samen worden ingezet voor gezondheid en welzijn. Een van hun bekende disciplines, waarvan onderzoek aantoont dat het goed is voor lichaam en geest, is yoga.
Yoga komt oorspronkelijk uit India, waar het al eeuwen bestaat. Belangrijke klassieke teksten waarin yoga wordt genoemd, zoals de Bhagavad Gita, stammen waarschijnlijk uit de derde eeuw voor Christus. Er zijn archeologische vondsten uit die tijd gedaan, die aantonen dat yoga inderdaad al zover teruggaat. Zo zijn er figuurtjes gevonden die met beide benen over elkaar gekruist zitten - een van de basishoudingen in de yoga. Vormen van yoga horen met andere woorden al bij de oudste beschavingen in India. In het westen deed yoga ongeveer honderd jaar geleden zijn intrede, maar inmiddels kun je er niet meer omheen. Werd het jaren geleden nog gezien als een activiteit voor geitenwollensokkenfiguren, vandaag de dag is yoga hip en booming. En met reden, want de voordelen voor de fysieke en mentale gesteldheid zijn groot en met zoveel verschillende stijlen is er voor elk wat wils. Er is hatha yoga, ashtanga, bikram, iyengar, vinyasa flow, kriya, restorative en kundalini yoga. Sommige vormen concentreren zich vooral op de fysieke oefeningen, andere leggen meer nadruk op de ademhaling of het zingen van mantra’s. Sommige vormen zijn fysiek uitdagend en vermoeiend, andere stijlen zijn zacht en rustig en zorgen voor meer ontspanning en het herstel van het lichaam.
Hoe het ook zij en hoe exotisch ze ook klinken, alle typen yoga hebben hetzelfde doel: het verbeteren van de gezondheid in de breedste zin van het woord, het in balans brengen van lichaam en geest en het zorgen voor een dieper bewustzijn door het samenbrengen van het individuele zelf en het universum. Dat wordt bereikt via een compleet systeem, dat het achtvoudige pad wordt genoemd: er zijn ethische richtlijnen en leefregels (de yama’s en de niyama’s), lichamelijke oefeningen (asana’s) ademhalingstechnieken (pranayama), ontspanningsoefeningen om naar binnen te keren en de zintuigen te beheersen (pratyahara), concentratieoefeningen (dharana), meditatie (dhyana) en tot slot de eenwording met het goddelijke (samadhi). Indrukwekkend niet? Het achtvoudige pad biedt een complete spirituele workout die ervoor zorgt dat je energieniveau stijgt en je bewustwording toeneemt. De betekenis van het woord yoga is niet voor niets: verbinding, eenwording, vereniging.
Van yoga zijn echter vooral de lichamelijke oefeningen of houdingen bekend, die asana’s worden genoemd. En inderdaad, daar begint de yogareis meestal ook. Het beheersen en versterken van het lichaam door het doen van fysieke oefeningen in combinatie met een juiste ademhaling, is vaak de eerste stap. Die houdingen zijn op zich eenvoudig, maar door veel aandacht te besteden aan de ademhaling kunnen blokkades in het lichaam oplossen. Bij regelmatige beoefening is yoga een zeer krachtig systeem is om gezondheid en welzijn te bereiken. Geleidelijk aan wordt het lichaam flexibeler en krachtiger. En omdat alles met alles samenhangt, leidt een flexibeler en sterker lichaam tot een meer flexibele geest en een grotere mentale kracht. Ademhalingsoefeningen zorgen voor de kalmering van de geest en het zenuwstelsel. Emoties kunnen beter worden beheerst. Het lichaam knapt op, de geest wordt helder en rustiger. Regelmatige meditatie zal deze effecten verder versterken en zorgt voor meer focus en controle over lichaam en emoties.
De voordelen zijn legio. Yoga kan helpen bij hartklachten, reuma, diabetes, poreuze botten, hoge bloeddruk, pijn, vermoeidheid, depressie, mentale problemen, stress en overgewicht. Een betere ademhaling zorgt voor een grotere bloedtoevoer naar de interne organen en het verhoogt de hoeveelheid zuurstof in het lichaam. Dit versterkt van het immuunsysteem en kalmeert het zenuwstelsel. Het vermindert vermoeidheid, maakt het hoofd leeg, zorgt voor ontspanning en vermindert angst. Yoga gaat om het optimaliseren van elke functie in het lichaam, van de spieren en de spijsvertering tot de bloedcirculatie en het immuunsysteem. Maar yoga gaat ook over emotioneel welzijn, spirituele veerkracht en een opgewekte staat van zijn. Regelmatige beoefening van yoga zorgt voor meer wilskracht en zorgt ervoor dat het brein beter en efficiënter gaat werken. Mensen die regelmatig yoga beoefenen kunnen gemakkelijker besluiten nemen en maken over het algemeen gezondere keuzes. Volgens een yogi kunnen gezondheid en welzijn alleen worden bereikt door al deze soort elementen in samenhang te bezien.
Het is niet moeilijk om te starten. Het is ook niet nodig om super flexibel of lenig te zijn. Je begint gewoon op het niveau dat je nu hebt. Er is genoeg informatie te vinden op internet (bijvoorbeeld via yogaonline.nl), er zijn genoeg yogascholen en ook op internet zijn lessen te vinden (via yogaonline of op youtube). Zoals met alles is er echter geen hapklare oplossing voor problemen. Om alle voordelen van yoga te krijgen, vraagt wel een investering. Maar gegarandeerd, de aanhouder wint. Het lichaam zal geleidelijk aan flexibeler en sterker worden, de geest wordt kalmer, er komt meer innerlijke rust, meditatie wordt gemakkelijker en de slaap wordt dieper. Sommige oefeningen zullen in de loop van de tijd echt gemakkelijker worden, maar andere zullen lastig blijven afhankelijk van de lichaamsbouw. Het is belangrijk daar met mildheid naar te blijven kijken, jezelf niet steeds met anderen te vergelijken en keuzes te maken die goed voelen voor jezelf. Door deze levenswijze op de mat toe te passen, dringt ze langzamerhand ook binnen in de rest van de leven. Het grootste effect van yoga zit daarmee niet in de fysieke verbeteringen, maar op mentaal gebied. Door yoga wordt het mogelijk relaxter, milder en evenwichtiger te leven en meer harmonie en vrede in jezelf te vinden. En dat is een cadeau dat wel een investering waard is.